Әле күптән түгел, җәйнең
Беренче атнасында,
Җен пәриләр җыелышкан
Нәкъ урман уртасында.
Кызып-кызып сөйләшәләр,
Кинәт тынып калалар,
Кайчагында кызып китеп
Талашып ук алалар.
Иң уртада шүрәле ди,
Кулларын бутап-бутап
Иң көчлесе шул кычкыра,
Кулында олы кутак.
Ул кутакны әрәмәдән
Бер җен баласы тапкан.
Чүпрәкләргә төрелгән ди,
Өенә алып кайткан.
Бик олы икән ул кутак,
Нишләптер чем кара ди.
Төбендә кнопкасына бассаң,
Башларын да бора ди.
Шул кнопкага тагын бассаң
Дер-дер калтырый икән.
Үзе шома, әзрәк кәкре,
Үзе ялтырый икән.
Каешлары да бар икән,
Любой җиргә ал да так.
Кирәк кешегә бер дигән
Механический кутак!
Инде урман уртасында
Сөйләшеп яталар ди,
Нигә яраклы нәрсә дип
Башларын ваталар ди.
Берсе әйтә: “моның белән
Арка кашыйлардыр” – ди.
Икенчесе: “Табаннарга
Массаж ясыйлардыр” – ди.
Һәр әйтелгән вариантны
Тикшереп тә карыйлар.
Тик кутак – кутак бит инде-
Җаен таба алмыйлар.
Шул чагында күпне күргән
Карт кына бер албасты.
Нидер исенә төшереп
Уртага чыгып басты.
“Берзаман безнең урманга
Бер негр кергән иде,
Аның белән матур гына
Бер кыз да килгән иде”
Моңа охшаш нәрсәне шул
Негрда күргән идем.
Шуның белән мескен кызның
Кирәген биргән иде…
Әй, кызганып карап тордым
Ничек түзеп беткәндер?
Үзе кара, үзе олы-
Бавырына җиткәндер…
Чыдаса да чыдый инде-
Бәтәкне төпсез диләр…
Шул төпсез бәтәккә чумып
Югала асыл ирләр…
Барыбер түзмәде ахырдан,
Бәтәккә көч килгәндер –
Авызына капты шуны-
Тешләп өзәм дигәндер.
Шуны уйлап торам әле,
Юкка булмаган бу эш,
Бу – негрдан төшеп калган
Кутак булырга тиеш…”
Әй, сөенде пәри халкы,
Ачыкланды мәсәлә.
Тик хәзер кем ия булырга
Тиеш соң бу нәрсәгә?
Инде тындылар дигәндә,
Тагын талаш башланды,
Бигрәк тә әнкә пәриләр
Шүрәлегә ташланды.
Һәрберсе олы кутакны
Үзенеке итмәкче,
Нәкъ менә бүген өенә
Алып кайтып китмәкче.
Ничек яшәгәннәр диген
Кутаксыз моңа кадәр?
Талаша, картаеп беткән
Убырлысына кадәр!
“Ах, оятыгыз юк икән!
Сез бит ир хатыннары,
Гомер кутак күрмәгәндәй-
Кара кылануларын!
Менә мин ул — ялгыз карчык
Льготный группа, как ни как…
Бәлки соңгы юанычым
Булыр бу олы кутак…
Дию пәриенең дә хәзер
Ул эшкә рәте бетте.
Моннан бер ким түгел иде,
Орлык тамыры кипте.
Бу нәрсә миңа тиешле,
Зинһар дөрес аңлагыз,
Картаеп беткән әбидән,
Бер кутак кызганмагыз!”
Юк, убырны да жәллиләр,
Бер дә ялган сөйләми,
Тик берсе дә зур кутактан
Баш тартырга теләми.
Күргән нәрсәләре түгел,
Шуңамы, кызыктыра,
Ә кутагы шәп, ялтырый,
Горур басып тик тора.
Һәр хатын-кыз аңлый инде,
Булгалый төрле чаклар…
Зур дефицит, кирәк саен,
Торып торган кутаклар.
Алан кыза, каннар кайный,
Әдәп фәлән югала…
Ахырда теге албасты
Тагын басып сүз ала:
“юк, туганнар, болай барса,
Сугышып ук бетәрбез.
Бер хәерсез кутак өчен
Юкка шәһит китәрбез.
Әйдә булмаса, без аны
Тере чиратка салыйк.
Һәр көнне берәр аерым
Хатынга биреп барыйк.
Һәр хатын үз чиратында
Теләгәнчә куллансын,
Кая тели, шунда тыксын,
Тик ватмасын, бозмасын. ”
Җеннәр албастының сүзен
Бик мәслихәт тапканнар,
Вакытны озакка сузмыйча
Чират төзеп атканнар.
Әй, киткән рәхәт шуннан соң!
Кутак эшсез тормый ди.
Япь-яшь кызларына кадәр
Шул кутакны сорый ди.
Чурт с ним, кызлар сорар инде,
Печән ашатып булмый.
Монда кайбер ата җеннәр
Сорый, оялып тормый!
Әле дер-дер калтыратып,
Әле башын боргалап,
Кемгә ничек кирәк инде,
Шунда җайлаштыргалап,
Сегә кутак урман халкын.
Кичнең җитүе була,
Кара урман ыңгырашкан
Авазлар белән тула!
Яши шулай җен-пәриләр,
Һәркем чиратын көтә.
Кинәт туктап кала кутак –
Батарейкасы бетә!
Как раз, убыр чиратында!
Шуңа гаеп тагалар,
Нишләттең кутакны дип,
Мескен, җанын алалар.
Кутакны терелтәбез дип
Ни генә кыланмыйлар!
Сыйпап-сыйпап иркәлиләр,
Ялап-ялап карыйлар.
Ә кутак – тынсыз. Әйтерсең
Тирән йокыга талган.
Матәм көн игълан иткәннәр –
Урман тып-тыныч калган…
Зурлап күмгәннәр кутакны,
Кырыгын үткәргәннәр,
Таштан, үзенә охшатып
Һәйкәлен күтәргәннәр.
Убырлы да, бу кайгыдан
Тернәкләнә алмаган…
Ярар, рәхәт күреп үлгән,
Үкенечкә калмаган.
Ел саен аның рухына
Берәр куян чалалар.
Эх, кутагы шәп иде дип,
Сагынып искә алалар
Напишите ответ или комментарий